สถานที่ท่องเที่ยว

มีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจคือน้ำตกยูงทอง ตั้งอยู่ที่บ้านสว่าง หมู่ 2 ตำบลนายูง เป็นน้ำตกตั้งอยู่บนสันเขาภูพาน

อุทยานแห่งชาตินายูง-น้ำโสม เป็นพื้นที่รอยต่อ 3 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดอุดรธานี เลย และหนองคาย มีสภาพภูมิประเทศประกอบด้วยภูเขาสูงชันสลับซับซ้อนที่ความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 200-500 เมตร ภูเขาที่สูงที่สุดคือ ภูย่าอู่ สูงประมาณ 588 เมตร สภาพป่าส่วนใหญ่ยังอุดมสมบูรณ์เป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญ เช่น ห้วยน้ำโสม ห้วยตาดโตน ลักษณะดินโดยทั่วไปเป็นดินร่วนปนทรายตามป่าดิบแล้งและป่าเบญจพรรณและดินลูกรังตามป่าเต็งรัง หินที่พบในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นหินทราย สภาพภูมิอากาศเป็นแบบมรสุม ฤดูร้อนอากาศร้อนมาก อุณหภูมิประมาณ 40 องศาเซลเซียล ระหว่างเดือนมีนาคม-พฤษภาคม ฤดูฝนระหว่างเดือนมิถุนายน-ตุลาคม และฤดูหนาวระหว่างเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ อากาศหนาวเย็น อุณหภูมิประมาณ 10-20 องศาเซลเซียล ปริมาณน้ำฝนตลอดปีประมาณ 1,000-1,500 มิลลิเมตร สภาพป่าเป็นป่าเต็งรังกระจายตามเชิงเขาและสันเขา พันธุ์ไม้สำคัญคือ เต็ง รัง เหียง พลวง ฯลฯ พืชพื้นล่างเป็นหญ้าเพ็ก กระเจียว ตามหุบเขาเป็นป่าเบญจพรรณ มีชิงชัน แดง ประดู่ มะค่าแต้ และไผ่หลายชนิด เช่น ไผ่ซาง ไผ่ข้าวหลาม ไผ่ไร่ ไผ่ป่า ตามริมห้วยเป็นป่าดิบแล้ง พบยาง กระบาก ตะเคียน ตะแบก มะค่าโมง ฯลฯ พืชอิงอาศัยจะมีกล้วยไม้ต่าง ๆ และเฟินกระเช้าสีดา ขึ้นเกาะอยู่ตามคาคบไม้อยู่มากมาย พืชพื้นล่างเป็นพวกหวาย ปาล์ม สมุนไพรต่าง ๆ จุดชมวิวผาแดง อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานฯ ประมาณ 1,500 เมตร ตามเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติน้ำตกยูงทอง ผาแดงเป็นหน้าผาหินทรายที่สูงชันมองเห็นทิวทัศน์ที่สวยงามเบื้องล่างได้กว้างไกล ใกล้กับผาแดงมีหลืบถ้ำเล็ก ๆ ที่เคยเป็นที่วิปัสสนากรรมฐานของหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต ทางเดินศึกษาธรรมชาติน้ำตกยูงทอง เป็นทางเดินเท้าเพื่อศึกษาธรรมชาติที่อุทยานฯ จัดทำขึ้นเพื่อสื่อความหมายธรรมชาติแก่ผู้มาเยือน โดยได้จัดสื่อบรรยายลักษณะทางธรรมชาติตามเส้นทางเป็นระยะ ผ่านน้ำตกยูงทอง น้ำตกตาดน้อย จุดชมวิวผาแดง ระยะทางประมาณ 2,000 เมตร ค่าธรรมเนียมการเข้าอุทยานแห่งชาติ - ผู้ใหญ่ คนละ 20-80 บาท (ขึ้นอยู่กับอุทยานฯ ) - เด็ก คนละ 10-40 บาท (ขึ้นอยู่กับอุทยานฯ ) - กรณีเป็นเด็กอายุต้องต่ำกว่า 14 ปี แต่ถ้าอายุต่ำกว่า 3 ปี จักไม่เรียกเก็บค่าธรรมเนียม หมายเหตุ: กรณีเป็นนักเรียน นิสิต นักศึกษา ให้เก็บค่าธรรมเนียมในอัตราสำหรับเด็ก สอบถามข้อมูล ได้ที่สำนักงานอุดรธานี โทร. 0 4232 5406-7

ศาลหลักเมืองปู่โสม

ศาลปู่โสม สร้างขึ้น ประมาณปี พ.ศ.2510 – 2512 เดิมทีเรียก ศาลปู่โสม สร้างจากความเชื่อชาวบ้านในขณะนั้น เพื่อเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ โดยการนำของ นายกฤษดินทร์  แชงบุญเรือง ปลัดอำเภอผู้ทำหน้าที่หัวหน้ากิ่งอำเภอ ตั้งบริเวณกลางทุ่งนาของนายดา  ศรีมงคล  ปี พ.ศ.2523 – 2526 นายบันลือศักดิ์  อุดมอริยะทรัพย์ นายอำเภอน้ำโสม ในขณะนั้นจึงได้รวบรวมกำลังทรัพย์ และศรัทธาจากชาวอำเภอน้ำโสม ก่อสร้างศาลหลักเมือง ขึ้นใหม่ เป็นลักษณะหลังคาทรงไทย 4 มุข โดยใช้ไม้มะขามจากตำบลบ้านหยวกเป็นเสาหลักเมือง และเชิญนายสมภาพ  ศรีวรขาน ผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานี ในขณะนั้น มาเป็นประธานในพิธีเปิดศาลหลักเมืองอำเภอน้ำโสม เพื่อให้คนเคารพ สักการะ กราบไหว้บูชาเรื่อยมา

                ขณะเดียวกันมีเหตุการณ์ประหลาดเกิดขึ้น เมื่อมีคนที่อาศัยอยู่รอบ ๆ สระน้ำดังกล่าว มีอาการเหมือนเจ้าประทับทรง และเรียกตัวเองว่าปู่โสม และชาวบ้านต่างก็ฝันเห็นคนแก่ ๆ อยู่บ่อย ๆ และบอกว่าตัวเองคือปู่โสม จึงเกิดการเล่าขานต่อมา และเรียกชื่อปู่โสม เป็นปู่โสมตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา

                ต่อมา ทั้งภาครัฐ และเอกชน พ่อค้า ประชาชน อำเภอน้ำโสม มีศรัทธาให้สร้างศาลหลักเมืองแทนหลังเก่ามีลักษณะเหมือนเก๋งจีน ตั้งตระหง่านอยู่กลางสระน้ำศรีมงคล เป็นที่เคารพ สักการะของพ่อค้า ประชาชน ทั้งชาวไทย และไทยจีน เพื่อขอพรและความสำเร็จในหน้าที่การงาน ธุรกิจ การค้าขายทุกประการ และได้มีงานสมโภชศาลหลักเมืองในช่วงเดือน พฤศจิกายน เป็นประจำทุกปี