อำเภอไชยวานเดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอหนองหาน ทางราชการได้แบ่งพื้นที่การปกครองบางส่วนของอำเภอหนองหาน ได้แก่ ตำบลไชยวาน และตำบลหนองหลัก ออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอไชยวาน ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2519 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 18 มกราคม ปีถัดมา
และต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะกิ่งอำเภอไชยวาน อำเภอหนองหาน ขึ้นเป็น อำเภอไชยวาน ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2530 โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 31 ธันวาคม ปีเดียวกัน เหตุที่ได้ชื่อว่า "ไชยวาน" เพราะมีหนองน้ำขนาดใหญ่และมีต้นไม้ปกคลุมหนาแน่น ต้นไม้นั้นชาวบ้านเรียกว่า "ต้นไชยวาน" ด้วยเหตุนี้จึงตั้งชื่อหมู่บ้านว่า "บ้านไชยวาน" มาจนถึงทุกวันนี้
คำขวัญ: เมืองแห่งธรรมะ สวนสาธารณะคู่ธานี เศรษฐกิจดีปลูกอ้อยหวาน งานจักสานเลื่องลือไกล
แผนที่จังหวัดอุดรธานี เน้นอำเภอไชยวาน
พิกัด: 17°17′12″N 103°13′24″E
ประเทศ ไทย/จังหวัด อุดรธานี
พื้นที่
• ทั้งหมด 326.155 ตร.กม. (125.929 ตร.ไมล์)
ประชากร (2565)
• ทั้งหมด 39,489 คน
• ความหนาแน่น 121.07 คน/ตร.กม. (313.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 41290
รหัสภูมิศาสตร์ 4108
ที่ตั้งที่ว่าการ ที่ว่าการอำเภอไชยวาน ถนนไชยวาน-ศรีธาตุ ตำบลไชยวาน อำเภอไชยวาน จังหวัดอุดรธานี 41290
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอไชยวานตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหนองหานและอำเภอสว่างแดนดิน (จังหวัดสกลนคร)
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอส่องดาว (จังหวัดสกลนคร)
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอวังสามหมอและอำเภอศรีธาตุ
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอกู่แก้วและอำเภอหนองหาน
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอไชยวานแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 4 ตำบล 51 หมู่บ้าน
1.
(Chai Wan)
17 หมู่บ้าน
2.
(Nong Lak)
12 หมู่บ้าน
3.
(Kham Lo)
11 หมู่บ้าน
4.
(Phon Sung)
11 หมู่บ้าน
การปกครองส่วนท้องถิ่น
[แก้]
ท้องที่อำเภอไชยวานประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 5 แห่ง ได้แก่
เทศบาลตำบลไชยวาน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลไชยวาน
เทศบาลตำบลโพนสูง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนสูงทั้งตำบล
เทศบาลตำบลหนองแวงแก้มหอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไชยวาน (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลไชยวาน)
องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหลัก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหลักทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลคำเลาะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคำเลาะทั้งตำบล